کودتای سردار داوودخان با آینده وطن چه کرد؟
چهل و یک سال پیش در روزهای آخر ماه سرطان برای اولین بار نظام جمهوری در کشور ما روی کار آمد.
در 26 ماه سرطان سال 1352 محمد داوود خان در نتیجه یک کودتای سفید ، نظام شاهی در افغانستان به نظام جمهوری مبدل ساخت. محمد ظاهر شاه که در سفری به ایتالیا رفته بود و در کشور حضور نداشت، محمد داوود خان پسر کاکای وی به همراه تعدادی از اعضای کابینه شاهی دست به کودتا زد و رژیم شاهی را به نظام جمهوری تبدیل نمود.
کودتاچیان نخست مرکز مخابرات و رادیو کابل را بدست گرفتند و صبح روز بعد از کودتا، محمد داوود خان در یک بیانیه ای رادیویی رسما نظام جمهوری در کشور اعلام نمود.
سردار محمد داوود خان اولین رییس جمهور افغانستان بود که در 27 ماه سرطان 1288 هجری خورشیدی در شهر کابل زاده شد. وی پس از به پایان رسانیدن تحصیلات متوسطه در سال 1310 هجری خورشیدی شامل دانشکده افسری علوم شد. وی تا سال 1327 خورشیدی در پست های گوناگون دولتی کار کرد.
در سالهای 1328 و 1329 هجری خورشیدی به عنوان وزیر دفاع و از سال 1332 هجری خورشیدی تا سال 1342 هجری خورشیدی به عنوان نخست وزیر افغانستان اجرای وظیفه کرد. وی در این مدت اصلاحات بنیادی بویژه نهضت بانوان، اعمار شاهراه ها و نیز تعدادی از کارخانه های بزرگ را پایه گذاری نمود.
روابط خارجی داوود خان بیشتر بر جنجالهای مرزی میان افغانستان و پاکستان متمرکز بود و در زمان او تنش میان این دو کشور به شدت افزایش یافت.
داوود خان بر اساس ملی گرایی معتقد بود که خط مرزی دیورند میان قبایل پشتون جدایی افکنده است به همین دلیل نیروی زیادی را صرف همین موضوع کرد.
روابط نزدیک پاکستان با آمریکا، حمایت گسترده آمریکا را در زمینه های گوناگون برای کشور ما فراهم کرد. اما گرایش داوود خان به سوی شوروی سابق و هند، بیشتر با تنشهای دولت او با پاکستان مرتبط بود. چیزی که در اواخر حکومت او دردسرهای زیادی برایش به وجود آورد.
در 26 ماه سرطان سال 1352 هجری خورشیدی در یک کوتای نظامی بدون جنگ و خونریزی، ظاهرشاه پسر کاکایش را از سلطنت برکنار کرد و نظام جمهوری را بنا نهاد. وی تمایل به حزب پرچم داشت و از این حزب در پایه گذاری جمهوری استفاده نمود و به برخی از اعضای این حزب پست های کلیدی داد.
وی در اواخر سال های قدرتش از مسکو و چپی ها فاصله گرفت و حتی در صدد نابودی آنها برآمد. پس از این اقدام وی ، حزب دموکراتیک خلق بروز 7 ماه ثور سال 1357 هجری خورشیدی کودتا کرد و محمد داوود خان و 39 تن از اعضای خانواده اش را کشت.
جسد محمد داوود خان و اعضای خانواده اش تا سال 1387 هجری خورشیدی ناپدید بود تا اینکه در ماه قوس 1387 هجری خورشیدی از سوی رییس جمهور کرزی کمیسیونی گماشته شد و سرانجام محل دفن اجساد محمد داوود خان همراه با 15 عضو خانواده اش در نزدیکی پلچرخی کابل پیدا شد. محمد داوود خان روز سه شنبه 27 ماه حوت سال 1387 هجری خورشیدی در یک مراسم رسمی در تپه اسکاد کابل بخاک سپرده شد.
اینکه واقعا این روز به نفع جامعه افغانستان بوده است یا نه؟ برای هریک از هموطنان جوابی خاصی دارد. شاید هرکسی برداشت خاصی از داوود خان داشته باشد و انصاف مطلب هم این است که معلوم نیست اگر وی کشته نمی شد، عاقبت افغانستان به کجا می انجامید؟
